La epístola o discursu A Diogneto (Ἐπιστολὴ πρὸς Διόγνητον; en llatín, Epistula ad Diognetum) ye una obra de l'apologética cristiana, escrita, quiciabes, nes acabadures del sieglu II. Esta pequeña obra,[1][2] d'apenes doce capítulos, ye una pieza singular de la lliteratura cristiana.[3] Ye singular pola so catalogación, pol so orixe inciertu, pol so chocante descubrimientu, pola aciar destrucción[4] del únicu códiz que la contenía.[5] Ye singular tamién pola so autoría, polos enigmes que plantega, pola orixinalidá de les teoríes de que ye oxetu. Sobremanera ye singular pola so guapura[6][7][8] y elegancia,[9] qu'escurre lloñe de la crudeza[10] de Taciano, la franqueza[11] de Justino, los escarnios de Hermias,[12] la simplicidá[13] d'Arístides,[14] el fideísmu[15] de Teófilo o les filosófiques llegaciones d'Atenágoras.[16] Pol so estilu, anque non tantu pol so conteníu, A Diogneto álzase bien percima d'otros escritos de la apologética cristiana.[17]
Lo más incomprensible d'esta obra ye que naide la conociera antes del so descubrimientu nel sieglu XV.[18] Nun esiste mención dalguna, esplícita o implícita, que dexe suponer que dalgún de los Padres de la Ilesia lleer, siquier que tuviera noticia de la so esistencia.[19] Tampoco nes fontes griegues, xudíes, gnóstiques o en cualesquier otru llugar atopóse niciu dalgunu del so pasu pola historia.[20]
¿Cómo ye posible —pregúntase inda güei la crítica—[18] qu'esta notable obra pasara desapercibida mientres mil doscientos años, teniendo como se tienen noticies d'infinidá d'autores menores y fragmentos sueltos de cuasi toos ellos? ¿Cómo pudo asoceder que nun la conociera Eusebio de Cesarea, que recoyía toles noticies que llegaben a los sos oyíos? ¿Cómo ye posible que naide sepa nada del so autor o'l so destinatario? Y si por fin fora ciertu que naide la conocía y naide lleer ¿cómo ye posible que llegara a nós? Estes entrugues son úniques nel ámbitu de la patroloxía pos A Diogneto tien el raru privilexu de ser una de les poques obres de la lliteratura antenicena[21] cristiana ensin mentar por Eusebio. Tampoco por otros historiadores de la Ilesia como Jerónimo, Genadio de Marsella,[22] o Focio nel sieglu IX.[23][24]
↑«...la lettre à Diognète est l'un des plus corts..». (Bardy 1953:241)
↑«...es un escritu curtiu..». (Trevijano 2004:111)
↑«L'Ad Diognetum, par el nome et l'importance des questions q'il soulève, était digne d'un traitement privilégié..». (Bardy 1953:241)
↑Foster utiliza una metáfora tomada del xuegu de los lemmings: «...as keen for self-destrucción as a group of lemmings heading for a precipice». (Foster 2007:162)
↑«Por desgracia, non queda nin un solu manuscritu de la carta». (Quasten 2004:246)
↑«...this small but beautiful work..». (Lienhard Joseph: The christology of the Epistle to Diognetus Vigiliae Christianae 24 (1970) p.280)
↑«...perlla de la primitiva lliteratura cristiana». (Ruiz Bonu 1979:818)
↑«...motivó comentarios entusiastes pola so elegancia..». (Trevijano 2004:111)
↑«Inclináu a postures estremistes..».;«...el so ataque inmoderado..». (Trevijano 2004:108)
↑«...un calter sinceru y rectu..». (Quasten 2004:198)
↑Hermias el filósofu -nun confundir con Hermas de Roma- escribió una obra llamada Escarniu de los filósofos paganos na que ponía en solfa la variedá doctrinal de la filosofía griega. (Quasten 2004:250)
↑«...a pesar de toa'l so simplicidá tien cierta nobleza..». (Quasten 2004:194)
↑Marcianu Arístides o Arístides d'Atenes foi l'autor de la L'apoloxía d'Arístides. (Trevijano 2004:108)
↑«Ye'l apologista que reclamó con más enerxía la necesidá de la fe» (Trevijano 2004:110)
↑Atenágoras d'Atenes escribió una obra titulada Llegación en favor de los cristianos. (Quasten 2004:227)
↑«...merez que s'el coloque ente les obres más brilloses y formoses de la lliteratura cristiana griega». (Quasten 2004:248)
↑ 18,018,1«...the fact that it is nowhere cited in Patristic or medieval sources is puzzling» (Foster 2007:167)
↑«...or any other ecclesiastical writer of ancient or medieval times». (Connolly 1935:347)
↑«L'escritu pasó pola historia ensin que naide se refiriera a él..». (Ayán 2000:534)
↑Genadio de Marsella (sieglu V) foi otru historiador de la Ilesia que siguió la tradición d'Eusebio y Jerónimo. La so obra, continuación de la de Jerónimo, escribióse alredor del añu 480.
↑«It is not mencioned by Eusebius, St Jerome, Photius..». (Connolly 1935:347)
↑«Nunca lo atopamos mentáu n'Eusebio de Cesarea, Jerónimo, Genadio de Marsella o Focio». (Ayán 2000:534)